Herken je het volgende: al langer dan zes weken minimaal drie dagen per week algemene spierpijn en spierstijfheid, soms met de hele dag moe zijn, slecht in- en/of doorslapen,  hoofdpijn, angst zonder echte aanleiding, geen zin hebben om dingen te doen die je vroeger leuk vond,  tranende ogen en drupneus bij droog weer in het voorjaar,  misselijk of buikpijn na het eten, tien keer dezelfde regel moeten lezen voordat je weet wat er staat, niet meer weten wat je vanmorgen hebt gedaan, je hebt het de hele dag koud en je darmen zijn vaak van slag. Vooral veel vrouwen herkennen dit.

Op de website fibromyalgie.nl kun je lezen dat heel veel Nederlanders last hebben van bovengenoemde klachten, maar dat er nog geen eenduidige oorzaak is gevonden

voor dit syndroom. Je spreekt trouwens van een syndroom als er een vaste combinatie van klachten is die als zodanig voorkomt. Het lastige is dat bij lichamelijk onderzoek vaak weinig wordt gevonden waar de huisarts een handvat aan heeft. Dit maakt fibromyalgie slecht aantoonbaar.

De vraag die ik daarbij zou willen stellen is: maakt het uit of het aantoonbaar is? Pijn is een beleving en als die beleving je dagelijks werk verpest, loont het de moeite om een oplossing te zoeken en vooral, vinden. Als worden de klachten maar draagbaar voor jezelf en voor je omgeving.

Meestal scharen de artsen fibromyalgie  als een reumatische spieraandoening, omdat een van de meest voorkomende symptomen de chronische pijnlijke spieren zijn. De onderzoekers zitten echter niet stil en hebben het nu ook vaak over slecht functionerende neurotransmitters. Dat zijn de stoffen die de informatie van de zenuwen naar de spieren doorgeeft. Ook geven ze informatie over de spieren aan het hersenen door; daar voel je de pijn. Deze stoffen geven in de hersenen ook de impulsen door die nodig zijn voor het voelen, slapen, je humeur en je immuunsysteem.

Waarschijnlijk ervaar je een stapeling van alles wat tot nu toe genoemd is. Vooral het slechte slapen is vervelend, want je hebt de slaap nodig als herstelperiode. Hoe slechter je slaapt, hoe slechter je herstel. Dat herken je wel van alle andere keren dat je ziek was. Meestal een strenge maatregel van je lichaam om je te verplichten rust te nemen en te slapen.

Een van de stoffen die tijdens de diepe slaap worden afgegeven is het groeihormoon en dat is mede nodig om bindweefsels te herstellen. Gaat dat niet goed, wordt de kwaliteit ervan slecht. Als er dan ook nog eens spierspanning op komt te staan, geven ze veel pijn. En al zeker als je er flink op drukt. Het gaat hier om voor fibromyalgie specifieke punten; de tenderpoints. Al die spanning zorgt daarbij voor een slechter doorbloeding, waardoor weinig aanvoer van voedingsstoffen en zuurstof, en weinig afvoer van afvalstoffen. Dat levert weer spanning, et cetera, et cetera.

Gelukkige kun je zelf al een en ander doen om je om de cirkel van pijn > spanning en stress > moe > stijf en neerslachtig te doorbreken. Rustige beweging, het aanpakken van stress en een goede voeding bijvoorbeeld. Mijn kennis gaat over voeding, dus daar vertel ik over. Want, de vraag is dan natuurlijk: wat houdt goede voeding voor mij dan in?

Op de websites en in de populaire tijdschriften lees je dat je gevarieerd moet eten en triggers moet weglaten. Als meest hippe booswichten worden dan meestal tarwe, melk, ei, vlees en e-nummers genoemd. Verder nog de adviezen van drink veel water en vermijd suiker.

Nu zijn dat natuurlijk op zich geen slechte adviezen, maar in mijn praktijk zie ik dat veel mensen daar maar beperkt baat bij hebben. Juist gevarieerd eten zorgt er vaak voor dat degene met fibromyalgie geregeld prikkelende stoffen binnenkrijgt. Tarwe is vaak niet het absolute probleem, maar de huidige tarwe waar het donzige brood van wordt gemaakt, inclusief de bakverbeteraars en het snelle rijzen. Zuurdesembrood, dat meestal voor een deel rogge bevat, en brood dat lang heeft kunnen rijzen, geeft vaak al veel minder darmklachten. Dan speelt ook nog: wat doe je op je brood. Suikerrijk beleg? Ik heb het dan niet eens over jam of honing. Kijk voor de lol maar eens op de verpakking van je beleg; bevat dat suiker, dextrose, maltose of een of ander saccharide? Zoetmakers dus.

Het advies van de Voedingsraad is voor volwassenen 0,8-1 gram eiwit per kilogram lichaamsgewicht voor een volwassenen. Voor een tenger vrouwtje van 55 kg is dat dus 55 gram en voor een stoere kerel van 110 kg, 110 gram. Dat is niet zo heel veel. Alles wat je meer eet, moet ook weer weggewerkt door de lever worden en daarbij ontstaan onder andere weer afvalstoffen. Daarom  werkt een vegetarische voeding voor veel mensen met fibromyalgie ook aardig, omdat zij dan minder eiwitten binnenkrijgen en meer groenten, fruit en zaden. Voedingsmiddelen die voor de fibromyalgie gunstige voedingsstoffen bevatten. Plus, als je overstapt naar een vegetarische voeding, ga je er ook vaak over lezen, waardoor je sowieso bewuster bent van wat je eet en drinkt.

Vergeet het drinken niet, want via zuivel, koffie, alcoholhoudende dranken, vruchtensappen en frisdrank heb je ook zo links en rechts een heleboel belastende stoffen binnen. Dat wil zeggen, voor de een belastender dan voor de ander.

Met de voedingsmiddelen en levensmiddelen die je kiest, bepaal je tenslotte met welke materialen jouw lichaam moet werken. Dat wil zeggen, de stofwisseling moet voeren, energie moet maken, herstelwerkzaamheden moet uitvoeren, afval naar de uitgang moet transporteren, warmte moet maken en wat al niet meer. Welke voeding jouw lichaam specifiek nodig heeft om jouw pezen, spieren en spierspanning, en je zenuwwerking te regelen, is dus niet wat je het nu geeft -vooropgesteld natuurlijk dat je zelf fibromyalgie ervaart.  Wat het dan wel is, is een gepuzzel en dat is wat ik onder andere in de praktijk uitzoek via een analyse, via gesprekken en zo nodig via specifieke bloed- en ontlastingstesten.

Naast het uitzoeken welke voedingsstoffen het lichaam nodig heeft om de spieren, pezen en zenuwen te herstellen, is het voor het lichaam ook belangrijk om deze op de juiste manier via beweging te stimuleren en te prikkelen voor herstel. Hier zorgt Richard voor. Hij is de fysiotherapeut met wie ik samenwerk binnen het programma voor mensen met fibromyalgie: zie Nieuws. Hij weet als beste herstelbewegingen goed te vertalen naar dingen die je in het dagelijks leven kunt doen.

Sophia ondersteunt in deze periode de geest en het emotionele hart. De meeste mensen met fibromyalgie geven aan dat de klachten na een trauma zijn gestart en niet meer weggegaan zijn. Dit kan te maken hebben met een lichamelijk trauma, zoals een ongeluk of een flikse darminfectie, maar ook over een psychisch trauma, zoals het verlies van een geliefde of ontslag.

Het is in ieder geval een goede zaak dat je verder kijkt dan alleen pijnstillers, want met de juiste aanpak zijn fibromyalgieklachten in ieder geval tot zeer verdraagbaar te verminderen.